مقدمه:
روشنایی یک امر لازم برای انسان به منظور انجام فعالیت های مختلف است. زندگی بدون نور امکان پذیر نیست و نمیتوانیم تاثیر آن را نادیده بگیریم. انسان با پیشرفت تکنولوژی روز به روز نیاز بیشتری به روشنایی پیدا کرد تا اینکه لامپ را اختراع کرد و پس از آن با تولید لامپ های LED به سطح پیشرفته ای دست یافت . لامپ LED از جمله لامپ هایی می باشد که امروزه بسیار پر کاربرد شده است. نور کافی و مصرف پایین انرژی برق از جمله مزایای این لامپ ها محسوب می شود و باعث شده افراد بسیاری به استفاده از این لامپ ها رو آورند. این لامپها نسبت به لامپ های قدیمی به دلیل جنس بدنه آن دچار شکستگی از بیرون و به دلیل فناوری های جدید در برد و چیپ آن دچار آسیب‌های داخلی نمی‌شوند و آمار خرابی آنها پایین‌تر از انواع لامپ های دیگر است.
طول عمر هر محصول برای مصرف کننده از عوامل کلیدی در انتخاب آن می باشد، لامپ های LED نیز از این قضیه مستثنی نیستند. اما توجه به عوامل تاثیر گذار بر افزایش طول عمر این محصولات نیز مهم می باشد که در این مقاله به بررسی این عوامل و راه های مراقبت از لامپها می پردازیم.
عوامل متعددی بر طول عمر مفید یک لامپ LED تأثیر می‌گذارند که در این جا به برخی از مهم‌ترین موارد اشاره میشود:
- گرمای تولید شده در لامپ و دمای محیط
چراغ و لامپ های led منابعی سرما دوست هستند یعنی هرچه محیط سردتر باشد ، کارکرد آنها بهتر خواهد بود. مدیریت و کنترل گرمای محیط و گرمای تولید شده داخل لامپ امری بسیار مهم می باشد. لامپ ها باید راهی برای خارج کردن گرمای تولید شده داشته باشند پس جایی که در آن محصور هستند باید راهی برای خروج گرما داشته باشد یا اینکه جایی که در آن نصب میشوند خنک کننده مناسب داشته باشد زیرا در غیر این صورت به تدریج بر تراشه و درایور لامپ تاثیر میگذارد و باعث کاهش طول عمر آنها میشود. لامپ های شرکت تک تاب دارای هوزینگ های بسیار مناسب هستند که عایق گرما میباشند.
اگر لامپ ها در معرض گرما یا سرمای شدید باشند و یا اینکه اختلافات شدید دما داشته باشند بر توانای آنها در تولید نور کافی تاثیر میگذارد. اگر لامپ ها به صورت تمام وقت در محیط بیرونی قرار دارند آنها را با محفظه ای بپوشانید زیرا در این صورت ماندگاری بیشتر آنها تضمین خواهد شد اما اکثرا این نوع لامپ ها دارای IP بالایی هستند و مناسب این محیط ها طراحی شده اند.
2. رطوبت
به غیر از لامپ هایی که برای محیط های مرطوب مانند جکوزی و استخرها ساخته شده اند لامپ های led باید در محیط های خشک استفاده شود. رطوبت موجب خوردگی و زنگ زدگی در مدار و اجزای فلزی و تجهیزات الکترونیکی لامپ میشود.
3.محیط های اسیدی
استفاده از لامپ‌های مختلف در محیط‌های اسیدیته مثل ساحل که میزان نمک آن زیاد است، استخرها، کارخانه هایی با تولید مواد شیمیایی و امثال اینها، اگر بدون حفاظ باشند طول عمر لامپ را کاهش می‌دهند. در این اماکن لامپ ها باید با دقت در محفظه‌ای کاملاً پوشیده با سطح بالایی از حفاظت IP محصور شود. رتبه یا درجهIP به میزان محافظت لامپ از گرد و غبار و تغییرات دما گفته میشود که هرچه رقم بالا باشد به معنی این است که لامپ برای قرار گرفتن در شرایط محیطی آسیب رسان مناسب است.
4. منبع تغذیه لامپ
توان، میزان انرژی الکتریکی مورد نیاز یک لامپ را گویند. عدم توجه به توان و رتبه انرژی لامپ ها در گذر زمان باعث کاهش عمر آنها می شود. اتصال لامپ به توان نامناسب باعث از بین رفتن آن میشود. پس لازم است قبل از اتصال لامپ، وسایل مورد نیاز خود را بررسی کنید تا دریابید که چه میزان وات و ولتاژ برای آنها طراحی شده است. هم چنین گاهی أوقات خاموش و روشن شدن مکرر و نوسانات برق باعث آسیب دیدن مدار و درایور لامپ میشود، پس حتما از نحوه کابل کشی داخل منزل و یا مکانی که لامپ را نصب می کنید آگاهی داشته باشید.
5.درایور و کنترل کننده
یکی دیگر از عوامل تاثیر‌گذار بر طول عمر لامپ LED، درایورها و کنترل‌کننده‌ها هستند که نقش اصلی تأمین جریان الکتریکی مورد نیاز چراغ را بر عهده دارند؛ زمانی که جریان برق با نوسان همراه باشد درایورها نقش بسیار مهمی را ایفا میکنند ، قراردادن لامپ ها در جریان نامناسب باعث صدمه زدن به درایور و حتی لامپ میشود. قبلاً از خازن پلاستیکی برای ذخیره انرژی در لامپ ها استفاده میشد، اما اکنون از خازن های سرامیکی که زول عمر و دوام بیشتری دارند استفاده می شود.
جمع بندی:
از هر یک از لامپ‌های LED را می‌توان حداقل به مدت ۱۰ سال استفاده کرد. افزایش طول عمر لامپ رعایت نکاتی است که بیان کردیم. یعنی اینکه لامپ را از رطوبت، اختلافات دمای محیط دور نگهداشته و با خنک نگه داشتن لامپ، استفاده از ولتاژ مناسب و غیره طول عمر آن را افزایش دهید.